آذربایجان مهد ورزشهای المپیک

آذربایجان

 مهد ورزشهای المپیک

      رقابتهای ورزشی المپیک یکی از معتبر ترین رقابتهای ورزشی المپیک یکی از معتبر ترین و و باشکوه ترین مسابقات ور زشی جهان بشمار می رودکه هر 4سال یکبار در کشورهای مختلف جهان برگذار می گردد. براساس نوشته مورخان: اولین المپیک باستان درسال 776 قبل از میلاد به افتخار زئوس (خدای اساطیر یونان)درالیمپیا دریونان برگزار گردید و این مسابقات به طور مرتب تا سال392پس از میلاد ادامه داشت و براین روال جمعا 293 دوره آن برگزار گردید: که این 293دوره رادرتاریخ بنام "المپیک عهد باستانی" می نامند.

    درابتدامسابقات درفصل تابستان (مرداد) تنها دریک روز انجام می شد که شامل دو سرعت، دوامدادی و چند مسابقه نبرد تن به تن مثل مشت زنی و پانکراتوم(ترکیبی از مشت زنی وکشتی)بود که بعدها اسب سواری، ارابه رانی، و پنتتالتون یا مسابقات پنجگانه شامل پرتاب نیزه، دیسک، دو سرعت، پرش طولی وکشتی نیز به سایر موارد آن افزوده شد که بزرگترین سرگرمی و فعالیت ورزشی و اجتماعی و بهترین وسیله تبادل افکار و عقاید مردم نواحی مختلف درآن روزگار بود. 

    با تسلط رومیان بر یونان، بازیهای المپیک شکوه خود را از دست داد و صحنه رقابتهای انسانی به میدان کارزارهای خونین نبرد اسیران باهم و یا حیوانات وحشی (نبرد گلادیاتور هاکه منجر به کشته شدن یکی از طرفین می شد) تبدیل گشت. درسال 394پس از میلاد درحالی که دو سال از برگزاری مسابقات 293سپری می شد، مسابقات به دستور تئودوسیوس امپراطور روم تحریم وتعطیل شد. این تعطیلی درحالی بود که ترکان هون غربی ازسال 374میلادی حمله برق آسای خود را به اروپا خصوصا به محدوده امپراطوری روم آغاز کرده بودند و با به قدرت رسیدن آتیلای مقدس(رهبرمذهبی ونظامی ترکان هون) این حملات به اوج رسید. و بدین ترتیب بزرگترین امپراطوری آن زمان توسط ترکان هون که از ابتدائی ترین سلاحهای جنگی استفاده می کردند، سرتعظیم فرود آورد و باردیگر قدرت نظامی و جنگی ترکان به رخ جهانیان کشیده شد.

        تعطیلی مسابقات المپیک قریب به 1500سال ادامه یافت و سرانجام درسال 1896میلادی به همت وکوشش "بارون پیردوکوبرتن" محقق و اندیشمند فرانسوی که به پدر المپیک ملقب است، بار دیگر بازیهای المپیک از سر گرفته شد.

      هنگامی که"بارون پیردوکوبرتن" درسال1896میلادی ورزشهای یونانی متداول در دشت نزدیک به کوههای المپOLYMPEمتداول گردانید، پژوهشگران  همواره در مطبوعات و سخنرانی ها دو پرسش اساسی از وی می نمودندکه تا 65 سال بعد و هنگام بدست آمدن جام زرین حسنلو بی جواب مانده بود نخست آنکه ازچه تاریخی این ورزشها در یونان متداول گردیده است و دیگراینکه آیا ورزشهایی که بانام المپیک باستانی یونان متداول بوده یونانی الاصل می باشد و یا از اقوام دیگر الهام گرفته شده اند. ازتصادف خوش ایام پیدا شدن جام زرین حسنلو به هردو پرسش پژوهشگران پاسخ داد و پروفسور کارال دیم در کتاب "تاریخ و ورزش در جهان" چنین نوشته است که ورزشهای متداول در المپیک یونای خیلی زودتر از سال 776 قبل میلاد متداول بوده و ناگهانی و یکباره از یونان برنخواسته است. زیرا باید برای ورزشهای شنا، دو، سوارکاری میدانهای بزرگ و ساختمانهای ویژه ورزشی برای مردان و زنان ساخته شود و یونانیان در 776 قبل میلاد با اقتصاد ناچیزش نمی توانسته چنین سازمانهایی داشته باشد. پیدا شدن جام حسنلو در سال 1958میلادی (23مرداد1337) دردهکده حسنلو از توابع سلدوز (نقده)در استان آذربایجان غربی با قدمتی 3هزار ساله که صحنه های ورزشی تیر وکمان، مشت زنی، کشتی گیری، چوگان بازی، ارابه رانی بطور برجسته و با ظرافت تمام بدنه خارجی آن نمایانده شده است معلوم می دارد در آن روزگاران در آذربایجان سرسبز و پرآب این ورزشها آنچنان مورد توجه بوده که شهریاران مقتدر"ماننا" ضمن تجسم آن بر جام طلا، همواره آنرادر کاخ سلطنتی مد نظر داشته اند.

     لازم به ذکر است جام حسنلو در موزه ایران باستان نگهداری می شود و در سال 1381به مناسبت هفته میراث فرهنگی این جام در موزه سنندج در معرض بازدید عموم قرار گرفته بود. 

     "پروفسور کارال دیم" بزرگترین مورخ ورزش و رئیس دانشکده آلمان و برگزار کننده المپیک 1936 برلین، هنگامی که در اکتبر 1961برای تماشای جام زرین حسنلو به تهران آمده بود، بامشاهده جام اعلام داشت، پیداشدن این جام زرین هیجان خاصی را در اذهان صاحب نظران ورزشی جهان پدید آورده است، زیرا صحنه های ورزشی کشتی، چوگان، ارابه رانی، مشت زنی و تیراندازی را بطور برجسته  و با ظرافت تمام در بدنه خارجی جام نمایانده و کیفیت آغاز مسابقات و صحنه تقسیم جوایز را نیز مجسم گردانیده است، معلوم می دارد 3هزار سال پیش که این جام را از طلای خالص ساخته و در کاخ پادشاهان ماننا نهانده اند رشته های ورزشی یاد شده در آذربایجان رایج بوده و پیشگامی این ورزشها به یونان نادرست می باشد.

     زمانیکه رومیها به یونان حمله ور شدند، نوعی ورزش که به گلادیاتور معروف بود با خود به یونان آوردند این در حالی است که این نوع ورزش بیش از 1500سال قبل از ورود رومیان به یونان در آذربایجان باستان متداول بوده و در جام حسنلو اشکال مختلف آن به وضوح دیده می شود.

     یونانیان سازنده کاخ تمدن بشمار نمی آیند زیرا آنچه از دیگران گرفته اند بیش از آن چیزی است که خود بر جای گذاشته اند. ورزش کشتی فرنگی که به نام کشتی یونانی_رومی معروف است و در زبان ترکی کلاسیک "گوله ش" گفته می شود آن نیز اصلیت یونانی_رومی نداشته و از کشتی رزمی ترکان الهام گرفته شده است .